تأثير تغذيه بر باروري

نويسنده: دکتر مسعود کيمياگر




از هر چهار زوج، يکي با مشکلات باروري دست به گريبان است و اين در حالي است که تأثير تغذيه سالم بر بهبود وضعيت باروري مردان و زنان، غير قابل انکار است. اين نوشته قصد دارد شما را با برخي از جنبه هاي همين تأثير آشنا کند.
نازايي مردان و زنان در ارتباط با کمبود ويتامين E است، چون با کمبود اين ويتامين بافت هاي توليد مثلي تخريب مي شوند. منيزيم، روي و ويتامين A براي توليد سلول تخم مورد نياز است. کمبود ويتامين B6 و B2 با ناباروي مرتبط است. ويتامين A براي توليد هورمون هاي مردانه مورد نياز است. در بين کليه مواد مغذي که با باروري مرتبط اند، روي از همه مهم تر است. براي مثال، رشد و نمو ديواره رحم بستگي به روي دارد و اين ماده معدني براي توليد اسپرم در مردان مورد نياز است. تجزيه املاح موجود در موي افراد نابارور نشان مي دهد، تعداد زيادي از زناني که باردار نمي شوند و يا سقط هاي پي در پي دارن، دچار کمبود روي هستند. رژيم غذايي اغلب افراد تأمين کننده روي مورد نيازشان نيست . شرايطي چون استرس، سيگار کشيدن، آلودگي هوا و مصرف الکل موجب تخليه منابع روي بدن مي شود. يکي از علل ناباروري، افزايش تماس با ترکيبات استروژني مصنوعي است که تعادل هورمون هاي بدن را به مخاطره مي اندازد. اين هورمورن هاي مصنوعي در داروها و محصولات لبني غير اورگانيک وجود دارد و گوشت اغلب محتوي اين هورمون است. همچنين ماهي هايي که از آب هاي آلوده صيد مي شوند، حشره کش ها و مواد محتوي پلاستيک داراي اين هورمون هستند. در مردان، دريافت مقادير بالاي استروژن، توليد اسپرم را کاهش مي دهد و در زنان ايجاد کيست هاي تخمداني و رحمي مي کند و بر باروري مؤثر است.

کمبود روي، باروري مردان را تهديد مي کند

تحقيقات نشان مي دهد که کمبود روي در مردان باعث کاهش حجم مايع مني و همچنين هورمون مردانگي تستوسترون مي شود. منابع سرشار روي عبارتند از: گوشت گاو، لوبيا چيتي و قسمت تيره گوشت مرغ.

اسيد فوليک بخوريد

مصرف اسيدفوليک براي مردان و زنان ضروري است. براي اينکه ميزان 400 ميلي گرم مورد نياز روزانه تان را تأمين کنيد، علاوه بر مصرف غذاهاي سرشار از اين ويتامين مانند سبزيجات سبز، غلات، حبوبات و پرتقال، مي توانيد از قرص هاي مکمل نيز استفاده کنيد.

کلسيم و ويتامين D يادتان نرود!

مصرف روزانه 1000 ميلي گرم کلسيم و 10 ميکروگرم ويتامين D مي تواند احتمال باروري را افزايش دهد. منابع غني کلسيم عبارتند از شير، ماست و پينر و براي ويتامين D مي توانيد علاوه بر نور آفتاب از شير و ماهي سالمون نيز استفاده کنيد.

مصرف ويتامين E را جدي بگيريد

اين ويتامين با وجود نقش آنتي اکسيداني که دارد از تخريب غشاي اسپرم جلوگيري کرده و قدرت دفاعي اين سلول هاي بسيار ريز را افزايش مي دهد. سويا، بادام، بادام زميني، گردو و کنجد و آووکادو (ميوه گياه گلابي شکلي که گوشت بسيار چربي دارد و هسته بزرگ در وسط آن ديده مي شود) از بهترين مواد غذايي هستند که مي توانند ويتامين E مورد نياز روزانه بدن را تأمين کنند. سويا به دليل داشتن توأم چند ماده افزايش دهنده قدرت باروري يعني پروتئين، آهن، ويتامين E و فيتواستروژن ها جهت حفظ سلامت جنسي مردان، مهم تلقي مي شود و مصرف حداقل 0/3 گرم از آن در غذاي روزانه مردان توصيه مي شود. آووکادو نيز مانند سويا خاصيت پيشگيري از ناباروري به ويژه در مردان دارد. مطالعات گسترده روي اين سبزي نشان داده است که وجود ويتامين E و C در کنار هم موجب افزايش تعداد و تحرک اسپرم ها شده و به اين ترتيب قدرت باروري مردان را تقويت مي کند. جالب تر آنکه بر منباي دلايل ياد شده، امروزه از اين ويتامين به شکل مکمل دردرمان بيماران مبتلا به ناباروري استفاده مي شود.
متخصصان عقيده دارند که دريافت روازانه 600 ميلي گرم از اين ماده مغذي به شکل دارو مي تواند بسيار کمک کننده باشد. به اين دليل افزايش مصرف هر چه بيشتر مواد غذايي غني از اين ويتامين به شدت توصيه مي شود، به طوري که روزانه خوردن دو عدد پرتقال، يک عدد ليمو و کيوي خصوصاً در بيماراني که عادت به سيگار کشيدن دارند، بسيار مفيد است، زيرا سيگار کشيدن مانند قرار گرفتن درمعرض هواي آلوده، شخص را در معرض کمبود اين ويتامين قرار مي دهد. در ضمن ويتامين C به طور غيرمستقيم هم مي تواند در بهبود وضعيت آهن بدن مفيد باشد. جالب است بدانيد که ويتامين C در ساخت کارنيتين (يکي از ترکيبات حياتي در بدن که در حفظ قدرت باروري مؤثر شناخته شده است) نقش فعالي دارد و جالب تر آنکه موجب حفظ شکل فعال ويتامين E مي شود.

خطري براي گياه خواران

اختلالات هورموني يکي از عمده دلايل کاهش قدرت باروري افراد است و هورمون هايي نظير هورمون هاي تيروئيدي، انسولين و هورمون هاي جنسي به خصوص در زنان، مي توانند سرعت رشد تخمک ها را افزايش و يا کاهش دهند و از آنجا که اين ترکيبات، ساختمان پروتئيني دارند، نقش پروتئين روشن مي شود. همان طور که مي دانيد اين ماده مغذي در انواع گوشت سفيد و گوشت قرمز به وفور يافت مي شود. دانشمندان دريافته اند که مصرف منظم گوشت قرمز در مردان مي تواند قدرت باروري را افزايش داده و نقش درماني داشته باشد. آنها معتقدند گوشت علاوه بر پروتئين، روي و سلنيوم نسبتاً بالايي نيز دارد که مي تواند از آثار تخريب کنندگي راديکال هاي آزاد روي اسپرم ها جلوگيري کرده و تحريک آنها را افزايش دهد. همچنين روي موجود در گوشت قرمز نيز به ميزان بيش از 40 درصد جذب مي شود و تأمين مقدرا روزانه مورد نياز (تقريباً 0/8 تا 1 گرم به ازاي هر کيلوگرم از وزن بدن اين ماده مغذي در مردان نابارور ضروري است. ماهي ها نيز به عنوان يک تأمين کننده روي بسيار پر اهميت محسوب مي شوند زيرا موجب حفظ ترکيبات ژنتيکي اسپرم شده و انرژي لازم براي فعاليت اسپرم را بالا مي برد. از آنجايي که اين گروه از مواد غذايي در ميان گياه خواران طرفدار چنداني ندارد، احتمال شيوع اين مشکل در آنها بالاتر از ساير افراد است.
کارنيتين در غلظت بالا موجب انتقال اسيدهاي چرب به ميتوکندري و اکسيداسيون آنها براي تأمين انرژي مورد نياز اسپرم ها مي شود که حرکت آنها راتسهيل مي کند. از اين رو خوردن مواد غذايي که سرشار از اين ماده هستند بسيار کمک کننده است. بايد افزود که اين ترکيب پروتئيني در مواد غذايي نظير سينه مرغ، روغن ماهي و فيله گوشت گاو به وفور وجود دارد و خوردن روزانه 30 تا 60 گرم از آنها مي تواند نياز روزانه افراد را تأمين کند. جالب است بدانيد که اين ترکيب در بدن موجب لاغري مي شود زيرا کارنيتين در فرآيند توليد انرژي از چربي ها دخالت دارد و موجب سوختن چربي هاي اضافي مي شود و به کاهش وزن کمک مي کند.
منبع:روزنامه سلامت - ش 229